ASMR – co to znaczy? W internecie znajdziesz mnóstwo wideo opisanych skrótem “ASMR”. Co to jest? Jak to działa? Czy jest bezpieczne? Aby się przekonać, czytaj dalej.
ASMR - co to znaczy po polsku?
ASMR to skrót od “autonomous sensory meridian response”. Po polsku oznacza to “samoistną odpowiedź meridianów czuciowych”. Jest to doświadczanie określonych odczuć, spowodowanych przez wpływ na zmysły, najczęściej zmysł słuchu.
Podobnie jak dreszcze, odpowiedź na ASMR jest odruchowa. Czasem nazywa się ją “masażem mózgu”. Niektórzy mówią nawet o “orgaźmie mózgu”, chociaż większość zwolenników ASMR określa go jako bardziej kojący i relaksujący niż o podtekście seksualnym.
ASMR powoduje paradoksalną reakcję, w trakcie której ludzie stają się jednocześnie zrelaksowani i podekscytowani.
ASMR - skąd pochodzi?
ASMR to stosunkowo nowy termin. Nazwa została stworzona w 2010 roku jako określenie znanego wcześniej fenomenu. Na jego temat od lat dyskutowano w internecie. Już w 2016 roku ASMR miał więcej wyszukiwań na YouTubie niż słowo “czekolada” czy “słodycze”. Chociaż nazwa jest stosunkowo nowa, to, co określamy mianem ASMR, takie nie jest.
Bob Ross, amerykańska gwiazda telewizji w latach 70., która zmarła na 15 lat przed ukuciem terminu ASMR, jest zaskakująco popularnym elementem tego zjawiska. Jeśli posłuchasz jego spokojnego głosu i dźwięku pędzla, którym malował na płótnie, możesz łatwo zrozumieć, dlaczego niektóre filmy ASMR są tak popularne. Tworzą kojące, angażujące widowisko.
ASMR - jak działa?
Co powoduje ten fenomen, jakim jest ASMR? Naukowcy wciąż nie są pewni. Robocza teoria mówi, że dźwięki aktywują określone rejony w mózgu odpowiedzialne za relaks. W badaniu z 2018 roku naukowcy odkryli, że ASMR pobudza rejony nagrody i podniecenia emocjonalnego w mózgu.
Poza tym dzięki ASMR uwalniają się neuroprzekaźniki (hormony dla mózgu):
- endorfiny sprawiają, że czujesz się podekscytowany i jesteś w dobrym nastroju,
- oksytocyna sprawia, że jest Ci ciepło na sercu, czujesz więź z innymi i że jesteś częścią większej całości,
- dopamina dodaje Ci motywacji, poprawia również nastrój i działa przeciwbólowo.
ASMR zmienia nawet Twoje fale mózgowe, a dokładniej zwiększa moc fal theta. Wzrastają one również, gdy jesteś skupiony np. uczysz się lub angażujesz się w mindfulnessowe czynności, jak medytacja.
Co wywołuje ASMR?
Chociaż to bardzo osobiste doświadczenie, badania sugerują, że jedne wyzwalacze ASMR są bardziej popularne od innych. W badaniu z 2018 naukowcy wyszczególnili listę działań, które są potencjalnymi wyzwalaczami. Należą do nich (od najbardziej do najmniej popularnego):
- ludzie mówiący delikatnym głosem,
- zabawa włosami lub czesanie,
- szept,
- ktoś stojący blisko Ciebie i poświęcający Ci uwagę,
- strzyżenie włosów,
- interakcja z Twoją twarzą i głową,
- pukanie w twardą powierzchnię np. palcami,
- oglądanie innych, gdy są skupieni np. uczą się,
- dźwięk drapania,
- dźwięk wody/płynów,
- oblizywanie warg,
- oglądanie lub słuchanie, jak ktoś je.
Jak pokazuje powyższa lista nie wszystkie wyzwalacze ASMR to dźwięki. Inne popularne wyzwalacze to:
- uwaga zwrócona na Ciebie: te filmy zwykle polegają na tym, że ich twórca patrzy bezpośrednio do kamery, mówiąc delikatnym głosem miłe lub zachęcające słowa.
- bycie pod opieką specjalisty: te filmy zwykle kręcone są z perspektywy pacjenta lub klienta. Na przykład ich twórca może odgrywać rolę kosmetyczki robiącej Ci masaż twarzy albo lekarza, który przeprowadza badanie.
- dotyk: Francuskie słowo “effleurage” często pojawia się w badaniach nad ASMR. Oznacza delikatny dotyk, jak na przykład przy masażu. Jeden z dotykowych wyzwalaczy ASMR to bycie delikatnie łaskotanym piórkiem.
Dźwięki ASMR są binauralne. Oznacza to nagrywanie dwóch różnych dźwięków dwoma mikrofonami o dwóch różnych częstotliwościach. Dzięki temu słyszysz nie tylko oba te dźwięki, ale również trzeci, wynikający z różnicy częstotliwości. Jeśli jeden dźwięk ma częstotliwość np. 450 Hz, a drugi 370 Hz, usłyszysz również dźwięk o częstotliwości 80 Hz, bo tyle wynosi różnica między nimi.
Dźwięk binauralny jest głęboki, realistyczny i trójwymiarowy. Gdy słuchasz ASMR przez słuchawki, masz wrażenie, że faktycznie jesteś masowany czy ktoś do Ciebie szepcze.
Kto doświadcza ASMR?
Jednak nie każdy dźwięk ASMR jest przyjemny dla każdego. Jedne dźwięki są przyjemne dla jednych, ale nie dla innych. Poszukaj własnych wyzwalaczy ASMR, jeśli jesteś na nie w ogóle podatny.
Bo nie każdy jest. Naukowcy sugerują, że tylko 10-20% populacji doświadcza ASMR. Według badań osoby podatne na ASMR wyróżniają charakterystyczne cechy. Określa je test Wielkiej Piątki, czyli zestawu 5 przeciwstawnych cech osobowości:
- ekstrawertyzm-introwertyzm – czyli to, czy czerpiesz energię z towarzystwa innych ludzi, czy bardziej z samotności,
- neurotyczność-stałość emocjonalna – czyli to, czy jesteś podatny na stres, łatwo się złościsz, czy jesteś spokojny,
- sumienność-nieukierunkowanie – czyli to, jak bardzo jesteś zorganizowany i planujący, a na ile chaotyczny i kreatywny,
- ugodowość-antagonizm – czyli to, na ile myślisz o innych ludziach, a na ile o sobie,
- otwartość-zamknięcie na doświadczenia – czyli to, na ile jesteś rutynowy i konserwatywny, a na ile gotowy doświadczyć czegoś nowego.
Według badania z 2022 roku osoby podatne na ASMR charakteryzuje ponadprzeciętny neurotyzm i otwartość na doświadczenia. Innymi słowy, im bardziej jesteś skłonny do doświadczania lęku, tym większa szansa, że ASMR Ci się spodoba.
Z drugiej strony niektóre osoby nie są w stanie oglądać filmów ASMR. ASMR może być zbyt stymulujące, irytujące lub wręcz przykre, jeśli masz:
- mizofonię, czyli zmniejszoną tolerancję na poszczególne dźwięki,
- Wysoką Wrażliwość (HSP),
- spektrum autyzmu,
- zespół nadpobudliwości ruchowej (ADHD).
ASMR - co to znaczy i czy pomaga?
ASMR nazwano dopiero w 2010 roku, dlatego badania, które go dotyczą są dość nowe. W tym momencie ASMR nie stanowi zatwierdzonej metody leczenia żadnych chorób fizycznych lub psychicznych. Jednak wielu ludzi korzysta z ASMR, aby się zrelaksować i poradzić sobie w stresujących sytuacjach. Według badań ASMR może:
- poprawić nastrój: w badaniu z 2022 roku odkryto, że ASMR zmniejsza depresję. Jest szczególnie pomocne, gdy osoba w depresji nie ma siły lub nastroju na aktywności. ASMR można wykonywać na siedząco.
- poprawić sen: w tym samym badaniu naukowcy odkryli, że oglądanie wideo ASMR zmniejsza bezsenność,
- obniża tętno: w wielu badaniach dowiedziono, że słuchanie lub oglądanie ASMR spowalnia akcję serca, nawet u osób niewrażliwych na tego typu treści,
- zmniejsza odczuwanie bólu: w badaniu z 2015 roku uczestnicy deklarowali poprawę w objawach przewlekłego bólu na kilka godzin po sesji ASMR. Może przynosić ulgę również w bólu głowy.
- poprawia koncentrację: ASMR pomaga osiągnąć stan “flow”, w trakcie którego jest się bardzo skupionym i nie zwraca się uwagi na upływ czasu. Osoby bardziej wrażliwe na ASMR mogą osiągnąć lepszy stan “flow”.
Badania naukowe na temat ASMR są dopiero w fazie wstępnej. Wiadomo już jednak, że ASMR wywołuje korzystną reakcję w ludzkim ciele. Zrozumienie lepiej tego fenomenu przez naukowców może sprawić, że ASMR stanie się zatwierdzoną metodą leczenia wielu medycznych dolegliwości.
ASMR - czy ma jakieś wady?
W internecie znajdziesz wiele darmowych wideo z ASMR. Możesz je oglądać w każdym momencie, za dnia i w nocy. Tylko czy jest to bezpieczne?
Zaletą ASMR jest to, że nie ma on żadnych skutków ubocznych. Pomimo tego warto pamiętać o paru potencjalnych problemach:
- nieuregulowane treści: wideo z ASMR, jakich miliony znajdziesz w sieci, nie są w żaden sposób pojedynczo badane i oceniane. Nie wiesz więc, czy akurat ten film, po który sięgniesz, jest skuteczny. Filmy z ASMR różnią się jakością produkcji czy treścią.
- znieczulenie na ASMR: jeśli zbyt często będziesz sięgasz po tego typu wideo, możesz stracić na niego podatność. Nazywa się to zjawisko mianem przyzwyczajenia.
- nie jako samodzielna metoda leczenia: ASMR nie powinien być stosowany jako jedyny sposób leczenia depresji czy bezsenności. Jeśli te problemy Cię dotyczą, porozmawiaj ze swoim lekarzem o możliwych kuracjach. Stosuj ASMR tylko jako uzupełniającą metodę leczenia.
ASMR - co to znaczy? Czy warto spróbować?
Jeśli chcesz mieć pewność, czy doświadczasz ASMR, jedyny sposób, aby się przekonać, to wypróbować różne wyzwalacze. Jeśli poświęcisz na to czas i znajdziesz twórców, których lubisz, ASMR stanie się ciekawym i łatwym sposobem na codzienny relaks.
