Zapalenie ucha u dzieci to zmora wielu rodziców. Sprawdź, jakie są przyczyny choroby i jej objawy. Jak wygląda leczenie? Czy zapalenie ucha u dzieci jest zaraźliwe? Jak zapobiegać zachorowaniu? Tego wszystkiego dowiesz się już za chwilę.
Zapalenie ucha u dzieci - objawy
Najwięcej infekcji przydarza się dzieciom, zanim nauczą się mówić. Jeżeli Twoja pociecha nie jest wystarczająco duża, by powiedzieć “ucho mnie boli”, zwróć uwagę na następujące objawy:
- pocieranie lub ciągnięcie za ucho lub uszy,
- marudność, zwiększona irytacja,
- płacz,
- problemy ze snem,
- wymioty,
- biegunka,
- gorączka (w szczególności u niemowląt i młodszych dzieci),
- płyn wydostający się z uszu,
- problemy z utrzymaniem równowagi, wpadanie na przedmioty np. meble,
- problem ze słuchem lub reagowaniem na cichsze dźwięki,
- brak apetytu.
Starsze dziecko może skarżyć się na:
- ból wewnątrz ucha,
- uczucie nacisku lub pełności w uchu,
- swędzenie lub podrażnienie w uchu i naokoło niego,
- łuszczenie się skóry w i naokoło ucha.
Typowe objawy, jak wysoka temperatura, problemy ze słuchem i wyciek z ucha również występują u starszych dzieci.
Wysiękowe zapalenie ucha u dzieci - objawy
Początkowo wysiękowe zapalenia ucha u dzieci nie daje żadnych charakterystycznych objawów.
Dziecko może zachowywać się inaczej:
- być nadpobudliwe,
- nie słuchać się,
- nie reagować od razu, gdy się do niego mówi,
- buntować się.
Starsze dziecko może skarżyć się, że “ma wodę w uchu”, “coś mu przeszkadza w uchu” czy że słyszy szum.
Zwróć uwagę, czy Twoje dziecko nie choruje często na:
- nieżyt nosa,
- zapalenie górnych dróg oddechowych,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- nawracające zapalenia uszu.
Każdy z nich może być pośrednim objawem wysiękowego zapalenia ucha u dzieci. Dlaczego? Np. w refluksie treść żołądkowa może dosięgać też ucha i powodować stan zapalny.
Zapalenie ucha u dzieci - ile trwa?
67% zapaleń ucha u maluchów trwa 3 dni. Czasem objawy utrzymują się do tygodnia.
Czy dziecko może się zarazić zapaleniem uszu?
Infekcje uszu nie są zakaźne, ale wirus i/lub bakteria, które je powodują – już tak. Wiele typów wirusów i bakterii powoduje zapalenia uszu. To często te same, które prowadzą do rozwoju przeziębienia lub grypy.
Zapalenie ucha u dzieci - leczenie w domu
Jeśli dziecko ma wysoką temperaturę i nie czuje się na tyle dobrze, by podejmować normalne aktywności, niech zostanie w domu i unika kontaktu z innymi, aż nie poczuje się lepiej.
Zapalenie ucha u dzieci - jak leczyć?
Możesz podać mu leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol (który działa również przeciwgorączkowo, co 4 godziny) lub ibuprofen (co 6-8 godzin). Dzieci poniżej 16 roku życia nie powinny przyjmować aspiryny. Ewentualny wysięk z ucha wycieraj wacikiem.
Udaj się z dzieckiem do lekarza, jeżeli jego stan nie zacznie się poprawiać po 3 dniach lub ma nawracające zapalenie ucha.
Zapalenie ucha u dzieci - antybiotyk
Antybiotyki stosuje się zawsze:
- gdy po 2-3 dniach nie ma poprawy,
- u niemowląt do 6. miesiąca życia,
- przy wysokiej gorączce i wymiotach,
- gdy występuje wyciek z ucha,
- u dzieci do 2. roku życia, gdy zapalenie występuje w obydwu uszach,
- przy zaburzeniach odporności,
- zespole Downa,
- nawracających zapaleniach ucha środkowego,
- wadach twarzoczaszki,
- problemach ze słuchem.
Zapalenie ucha u dzieci - jaki antybiotyk
Zwykle stosuje się amoksycylinę w dużej dawce. Jeżeli antybiotyk nie działa lub choroba szybko wraca, lekarz przepisuje amoksycylinę z kwasem klawulanowym lub ceftriakson. Jeśli dziecko jest uczulone na te antybiotyki, stosuje się makrolidy lub aksetyl cefuroksymu.
Czego nie robić przy zapaleniu uszu?
- Nie wkładaj niczego do uszu dziecka, aby usunąć woskowinę.
- Nie pozwól, aby woda lub szampon dostały się do uszu dziecka.
- Nie chodź z dzieckiem na basen, dopóki nie wyzdrowieje.
Przewlekłe zapalenie ucha u dzieci - leczenie
W przypadku zapalenia ucha, które trwa dłużej niż 3 miesiące, mówimy już o chorobie przewlekłej. Gdy żadna inna metoda nie działa, wykonuje się nacięcie błony bębenkowej. Robi się to po to, aby odessać ropny płyn z ucha i założyć dren. Sprawi on, że płyn będzie mógł swobodnie wypływać. Dodatkowo dopływ powietrza z drenu pomoże zwalczyć infekcję.
Czasem wykonuje się również laserowe nacięcie błony bębenkowej. Wtedy nie zakłada się drenu.
Gdy przyczyną problemu jest przewlekła choroba gardła lub powiększony migdałek, wtedy się go usuwa.
Zapalenie ucha u dzieci - domowe sposoby
Naprzemienne ciepłe i zimne kompresy na ucho
Mogą przynieść znaczną ulgę w bólu. Zacznij od ciepłego kompresu, namaczając czystą szmatkę w ciepłej wodzie. Następnie wyciśnij z niej wodę i delikatnie przytrzymaj przy chorym uchu dziecka. To pomoże zmniejszyć stan zapalny i dyskomfort.
Po kilku minutach zmień kompres na zimny.
Zamocz szmatkę w zimnej wodzie w ten sam sposób. Zmiana temperatury pomoże zmniejszyć opuchliznę i ból.
Nawadniaj dziecko
Zachęcaj je do częstego picia wody. Jeżeli dziecko pije z butelki, podawaj mu butelkę z wodą. Odpowiednie nawodnienie organizmu pomoże rozrzedzić wydzielinę w uszach. A to z kolei sprawi, że łatwiej spłynie po trąbce Eustachiusza, co zmniejszy nacisk na chore ucho.
Trzymaj głowę dziecka na podwyższeniu
Jeżeli Twoje dziecko leży, podłóż mu pod głowę kilka dodatkowych poduszek. Wyższa pozycja głowy ułatwia spływanie wydzieliny z uszu, co zmniejszy nacisk i ból.
Czy zapalenie ucha u dzieci może przejść samoistnie?
Tak, większość infekcji przejdzie samo. Z tego powodu pediatra może czekać, nim poda dziecku antybiotyk. W międzyczasie leki przeciwbólowe pomogą na ból i gorączkę.
Jednakże w zależności od wieku dziecka, objawów i ewentualnej gorączki mogą być potrzebne antybiotyki. Jeżeli Twoje dziecko choruje regularnie lub płyn pozostaje w uchu środkowym i stanowi zagrożenie dla słuchu dziecka, laryngolog dziecięcy może wykonać nacięcie błony bębenkowej. Zawsze stosuj się do zaleceń lekarza.
Dlaczego zapalenie ucha u dzieci występuje częściej niż u dorosłych?
Istnieje kilka powodów, dla których dzieci częściej chorują.
Po pierwsze, trąbki Eustachiusza (element środkowej części uszu) są mniejsze i bardziej płaskie niż u dorosłych. To utrudnia wypływanie wydzieliny, nawet w normalnych okolicznościach, np. mleka, jeśli dziecko (wbrew zaleceniom) jest karmione z butelki na leżąco. Jeżeli jednak maluszek jest przeziębiony lub chore w inny sposób, trąbki Eustachiusza są spuchnięte lub zablokowane przez wydzielinę. Wtedy wypływanie jej jest utrudnione.
Po drugie, układ odpornościowy u dziecka nie jest tak skuteczny, jak u dorosłego. Dlaczego? Wciąż się rozwija. To sprawia, że trudniej jest mu zwalczać infekcje.
Po trzecie, migdałki stanowią część układu odpornościowego. Reagują na bakterie przechodzące przez nos i jamę ustną. Czasem jednak bakterie zostają uwięzione w migdałkach. To prowadzi do przewlekłych infekcji, które mogą przenieść się na trąbkę Eustachiusza i ucho środkowe.
Jakie są czynniki ryzyka zapalenia ucha u dzieci?
Do okoliczności, które zwiększają ryzyko zachorowania na zapalenie ucha, należą:
- wiek – u niemowląt i młodszych dzieci (między 6. a 24. miesiącem) występuje większe ryzyko infekcji uszu,
- historia rodzinna – w rodzinach, gdzie często występują infekcje uszu, ryzyko zachorowania jest większe,
- przeziębienia – zwiększają ryzyko zapaleń uszu. Dzieci w żłobku, przedszkolu czy dużych skupiskach dzieci są bardziej narażone na przeziębienia i inne zakaźne choroby dróg oddechowych,
- choroby przewlekłe – długotrwałe choroby, takie jak niedobór odporności i przewlekłe choroby układu oddechowego (np. astma i mukowiscydoza), mogą zwiększać ryzyko zapaleń uszu,
- zła jakość powietrza lub dym tytoniowy – zanieczyszczenia powietrza (smog) lub bierne palenie może zwiększać ryzyko infekcji uszu.
Zapalenie ucha u dzieci - jak zapobiegać?
Stosuj się do następujących zasad:
- zaszczep dziecko przeciw pneumokokom,
- karm piersią przez pierwsze 6 miesięcy. Przeciwciała w mleku matki pomagają zwalczać wirusy i bakterie, które powodują infekcje,
- dziecko nie powinno mieć kontaktu z dymem tytoniowym,
- nie stosuj smoczka powyżej 6. miesiąca życia,
- nie karm dziecka butelką na leżąco. Usadź dziecko prosto. Ta pozycja zapobiegnie cofaniu się mleka i innych płynów i zbieraniu się ich w trąbce Eustachiusza,
- zrezygnuj ze żłobka i przedszkola, jeżeli dziecko często choruje i masz taką możliwość. Jeżeli nie, wybierz żłobek lub przedszkole, gdzie jest mniej dzieci,
- unikaj skupisk chorych dzieci,
- pilnuj przestrzegania okresu zdrowienia po zapaleniu ucha.
Zapobiegaj ogólnym infekcjom i chorobom układu oddechowego:
- ucz je częstego mycia rąk i kasłania lub kichania w łokieć lub chusteczkę higieniczną,
- nie pozwalaj, by dzieliło się jedzeniem, kubkiem, butelką lub sztućcami z innymi.
Wiesz już jak rozpoznać zapalenie ucha u dzieci. Ważne, by nie dopuścić, aby z choroby ostrej stała się przewlekłą. Na szczęście okres, kiedy dzieci najczęściej chorują, mija stosunkowo szybko.
