Zapalenie ucha to najczęściej infekcja przestrzeni za bębenkami, wypełnionej powietrzem, zwanej uchem środkowym. Rozróżniamy również zapalenie ucha zewnętrznego – tak zwane ucho pływaka i wewnętrznego. Dowiedz się, jakie są objawy, przyczyny i jak wygląda leczenie zapalenia ucha.
Zapalenie ucha środkowego - na czym polega?
Bakteria lub wirus w uchu środkowym powodują infekcję. Zwykle wynika z rozprzestrzeniania się innej choroby, takiej jak przeziębienie, grypa lub alergia. To powoduje obrzęk i zatkanie nosa, gardła i uszu.
Ucho środkowe
Zawiera 3 małe kosteczki: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Błona bębenkowa znajduje się między uchem środkowym a zewnętrznym. Ślimak jest częścią ucha wewnętrznego.
Trąbki Eustachiusza
To wąskie rurki, które biegną od ucha środkowego do tyłu gardła, za nosem. Końcowa część trąbki w gardle otwiera się i zamyka, aby:
- dostarczać świeże powietrze do ucha,
- utrzymywać równe ciśnienie w uchu środkowym,
- usuwać wydzieliny z ucha środkowego.
W infekcji ucha trąbki Eustachiusza stają się spuchnięte i blokują się. To sprawia, że wydzielina gromadzi się w uchu środkowym, staje się pełna bakterii i prowadzi do występowania szeregu objawów.
Zapalenie ucha środkowego - objawy
Do głównych symptomów należą:
- ból ucha,
- wysoka temperatura (gorączka),
- uczucie, że jesteś chory,
- brak energii,
- nieznaczna utrata słuchu – ucho wewnętrzne jest wypełnione płynem.
W niektórych przypadkach w błonie bębenkowej może wytworzyć się otwór, przez który będzie wypływać płyn. Wtedy ból, spowodowany nadmiarem płynu, zmniejszy się.
Zapalenie ucha środkowego - leczenie
Lekarz przepisuje antybiotyk, który powinien zadziałać w ciągu 2-3 dni. Jeżeli do tego czasu nie nastąpi znaczna poprawa, zgłoś się ponownie do specjalisty.
Czasem w wyniku ostrego zapalenia ucha środkowego dochodzi do przedziurawienia błony bębenkowej. W takim wypadku lekarz zaleca dodatkowo krople do uszu z antybiotykiem.
Jeżeli w błonie bębenkowej zrobił się otwór, nie wolno:
- pływać,
- nurkować,
- pozwolić, aby woda dostała się do ucha w trakcie kąpieli lub prysznica. W tym celu należy na czas mycie się umieścić w uchu wacik posmarowany wazeliną.
Ile trwa zapalenie ucha środkowego?
Choroba zwykle przechodzi sama po 3-5 dniach. Jeżeli jest inaczej lub z każdym dniem czujesz się coraz gorzej, skonsultuj się z lekarzem.
Zapalenie ucha środkowego - powikłania
Do najczęściej występujących komplikacji należą:
- przewlekłe zapalenie ucha środkowego – to sytuacja, kiedy zapalenie ucha środkowego występuje więcej niż 2 razy w ciągu 6 miesięcy. W takiej sytuacji laryngolog kieruje na dalsze badania, by odkryć przyczynę.
- problemy ze słuchem, które nie przemijają po zapaleniu ucha środkowego – zwykle stanowią normalną część choroby. Jednak jeśli występują dalej po 1-2 tygodniu po zakończeniu zapalenia ucha środkowego, warto pójść do laryngologa,
- obecność otworu w błonie bębenkowej, który nie chce się zagoić – niestety czasem w zapaleniu ucha środkowego błona bębenkowa pęka. Najczęściej zrasta się samodzielnie. Przy nawracającej lub ciężkiej chorobie może przejść w stan przewlekły. Gdy trwa dłużej niż 6 tygodni, należy udać się do laryngologa.
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego
To sytuacja, w której zapalenie ucha środkowego nawraca i jednocześnie w błonie bębenkowej powstał otwór. Dzielimy je na:
- łagodne – kiedy aktualnie ucho nie jest zakażone i nic z niego nie wycieka,
- przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego, gdy z ucha wycieka żółtawa surowica,
- przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego, gdy z ucha wycieka ropa.
Przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego
Do nawracającego zapalenia ucha środkowego może dochodzi w wyniku powstania perlaka. Co to jest? To inaczej guz perlisty, który powstaje z:
- nabłonka,
- cholesterolu w formie kryształów,
- bakterii,
- zaschniętej wydzieliny,
- w wyniku infekcji ucha i trąbki słuchowej.
Z perlakiem można się urodzić, co jednak występuje rzadko. Najczęściej tworzą się one już w trakcie życia, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego - przyczyny
U dorosłych najczęściej dochodzi do niego, gdy dziura w błonie bębenkowej nie jest w stanie się zagoić. Często to efekt przewlekłych zapaleń ucha okresu dziecięcego. Wynika z tego, że trąbka Eustachiusza jest niedrożna. Dzieje się tak zwykle jako komplikacja alergicznego nieżytu nosa lub infekcji górnych dróg oddechowych.
Zapalenie ucha zewnętrznego - objawy
Do symptomów należą:
- ból ucha,
- swędzenie i podrażnienie w i naokoło uszu,
- zaczerwienienie i opuchlizna ucha zewnętrznego i kanału usznego,
- uczucie nacisku i pełności w uchu,
- łuszcząca się skóra w i naokoło kanału usznego, która może schodzić,
- wyciek z ucha, który może być rzadki i wodnisty lub gęsty i ropny,
- nadwrażliwość, kiedy poruszasz swoim uchem lub szczęką,
- opuchnięte i obolałe gruczoły w gardle,
- częściowa utrata słuchu.
Objawy dotyczą zwykle tylko jednego ucha.
Zapalenie ucha zewnętrznego może wystąpić w 3 stopniach nasilenia:
- łagodnym – ból jest mały, a wnętrze ucha zupełnie bez opuchlizny lub trochę spuchnięte, swędzi,
- umiarkowanym – ból jest duży, ucho swędzi, jest spuchnięte, wydaje się, że jest pełne w środku,
- ciężkim – ucho bardzo boli, obrzęk jest tak duży, że wnętrze ucha jest zupełnie zamknięte, zajęte są węzły chłonne i małżowina uszna, łuszczy się nabłonek i występuje wydzielina.
Gorączka i niewyraźne samopoczucie oznacza, że infekcja wydostała się poza ucho.
Zapalenie ucha zewnętrznego - leczenie
Wpierw lekarz oczyści ucho pod mikroskopem. Może wtedy założyć opatrunek. Zaleci stosowanie leków przeciwbólowych – paracetamolu lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych np. ibuprofenu. W przypadku nasilonego bólu lekarz może przepisze silniejsze leki przeciwbólowe:
- paracetamol z kodeiną,
- paracetamol z tramadolem,
- deksketoprofen z tramadolem.
Poza tym lekarz zaleci krople z antybiotykiem ze steroidem lub bez oraz środki antyseptyczne. Najczęściej stosuje się krople z:
- gentamycyną,
- neomycyną,
- gramicyną,
- polimyksyną,
- cyprofloksacyną.
Lekarz może również przepisać krople z połączeniem tych antybiotyków.
Ile trwa zapalenie ucha zewnętrznego?
Zwykle mija samo po kilku dniach. Jeżeli tak nie jest albo Twój stan się pogarsza, udaj się do lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa.
Zapalenie ucha wewnętrznego - objawy
Do najczęściej występujących symptomów należą:
- uczucie nacisku wewnątrz ucha,
- dzwonienie lub szum w uszach,
- mdłości,
- zawroty głowy,
- bóle głowy o umiarkowanym nasileniu,
- utrata słuchu (od umiarkowanej do całkowitej).
Niektóre czynniki mogą sprawiać, że zawroty głowy są bardziej nasilone. Należą do nich:
- przeziębienie lub inna choroba, która sprawia, że czujesz się nie najlepiej,
- przebywanie w ciemności,
- zmęczenie lub stan po zmianie strefy czasowej (tak zwany jetlag),
- miesiączka.
Jeśli doświadczasz zawrotów głowy, nie prowadź samochodu lub innych pojazdów mechanicznych.
Zapalenie ucha wewnętrznego - leczenie
Osoba z zapaleniem ucha wewnętrznego powinna zostać przyjęta na oddział laryngologiczny. Tam otrzyma dożylnie antybiotyk oraz inne leki. Jeżeli to nie pomoże, zostanie przeprowadzony zabieg usunięcia błędnika.
Ile trwa zapalenie ucha wewnętrznego?
Gdy zostanie zastosowane odpowiednie leczenie, zapalenie ucha wewnętrznego trwa 2 tygodnie.
Zapalenie ucha - przyczyny
Większość przypadków zapaleń ucha spowodowanych jest przez infekcję bakteryjną. Do innych powodów należą:
- podrażnienie skóry w uchu – na przykład przez czyszczenie jej patyczkiem do uszu,
- gdy woda regularnie dostaje się do uszu – na przykład na basenie,
- infekcja grzybicza,
- alergie.
W sytuacji, gdy woda dostaje się do uszu, może to powodować zadrapania wewnątrz ucha. Poza tym wilgoć dostarcza idealnego środowiska do rozwoju niekorzystnych bakterii.
Zapalenie ucha a lot samolotem
Jeżeli masz zapalenie ucha (wewnętrznego, środkowego lub zewnętrznego) zdecydowanie nie powinieneś latać samolotem. Może to doprowadzić do:
- dużego bólu ucha,
- zawrotów głowy,
- przedziurawienia błony bębenkowej,
- utraty słuchu.
Latanie przy infekcji ucha może spowodować problemy z wyrównaniem ciśnienia w uszach z tym w samolocie. To prowadzi do bólu i uczucia, że uszy są zatkane.
Jeżeli absolutnie musisz lecieć i nie możesz przełożyć lotu lub podróżować w inny sposób np. pociągiem, na pół godziny przed lotem przyjmij lek zwężający naczynia krwionośne np. pseudoefedrynę. Nie powinny go stosować dzieci. Możesz również sięgnąć po lek przeciwbólowy, taki jak paracetamol lub ibuprofen.
Wiesz już, jakie są objawy i przyczyny zapalenia ucha. Poznałeś również różne metody leczenia, od objawowego po przyczynowe. Dowiedziałeś się również, czy możesz latać z zapaleniem ucha. Mamy nadzieję, że powyższe informacje pomogą Ci przywrócić zdrowie uszu.
